ترس به واکنشی گفته میشود که در موقعیتهایی نشان داده میشود که برای بیشتر افراد، ترسناک تلقی میشود. ترسهای شبانه کودکان به سن او و مرحله رشد احساسی و جسمی او بستگی دارد و همینطور که بزرگتر میشود با انواع مختلفی از ترس مواجه میشود. کودک در هر مرحله از رشد که باشد حوادث خاصی ممکن است در او ایجاد نگرانی کند. ترسهای شبانه در کودکان ۲ تا ۶ سال و معمولا در شب و هنگام خواب به وجود میآید که وی را دچار اضطراب و استرس زیادی میکند.
در یک کارگاه روان شناسی کودک با موضوع ترسهای شبانه کودکان به دلایل ترسهای شبانه کودکان و راههای غلبه بر آن پرداخته شد.
ویژگیهای ترس کودکان
– برخی از ترسها در کودکان ریشه فطری دارد مثل ترس از صداهای مهیب و برخی دیگر از همان ماههای اول و به صورت اکتسابی در کودک شکل میگیرد مثل ترس از حیوانات مانند سوسک و گربه و والدین برای جلوگیری از ترسو شدن کودکان باید خود الگوی شجاعت باشند.
– ترس کودکان ممکن است ثبات و دوام نداشته باشد، زود به وجود آید و زود هم از بین برود.
– گاهی ترس کودکان مبتنی بر واقعیت نیست، یعنی از چیزی میترسند که بیخطر است.
واکنش والدین به ترس شبانه کودک
بهترین کاری که میتوانید درباره ترسهای شبانه کودک انجام دهید این است که آن را بپذیرید. اگر کودک خود را بیدار کنید، آنها طوری به شما خیره میشوند که انگار آنجا نیستید. این کار برای کودک مفید نیست، چون وقتی شما آنها را بیدار میکنید بیشتر وحشتزده خواهند شد و در واقع اصلا در این حالت نمیدانند که شما چرا آنجا هستید.
یکی از بدترین اتفاقات ممکن در مورد ترسهای شبانه کودک، ناتوانی والدین در آرام کردن کودکی است که دچار پریشانی در خواب است. وقتی کودک شما در اثر ترسهای شبانه در حال گریه و فریاد است، شنیدن و تماشا کردن آن میتواند برای شما ناخوشایند باشد.
در کارگاه روان شناسی کودک که با موضوع ترسهای شبانه کودکان برگزار شد راهکارهای زیر به والدین ارائه شد:
– هرگز کودکتان را برای ترساش مسخره نکنید، تحقیرش نکنید یا برایش دلیل منطقی نیاورید. این کارها به او نشان میدهد شما خطری که از نظر او بسیار واقعی است را درک نمیکنید و حتی ممکن است بیشتر احساس ترس کند چون احساس میکند شما نمیتوانید از او محافظت کنید. بهعلاوه مسخره کردن باعث میشود عزت نفساش را از دست بدهد.
– اگر لازم باشد چراغ را روشن کنید، بغلش کنید و مدتی کنارش بخوابید. چراغ اتاق را تا زمانی که ترس کودک از بین برود روشن بگذارید.
– با تصورات او پیش بروید، یعنی اگر اصرار دارد که یک غول در کمد لباسهایش است، کمد را باز کنید و آن را بگردید یا به کودکتان جملات خاصی یاد بدهید که با آن غول را ناپدید کند.
– شجاعتش را تحسین کنید. زمانی که کودکتان بر ترساش غلبه میکند را بسیار بزرگ کنید. اهمیتی ندارد که این گام چقدر کوچک بوده است. اگر او تمام شب را در حالی که چراغ خاموش است در تختاش گذرانده باشد، یک جشن کوچک بگیرید یا یک هدیه کوچک را در عوض برایش آماده کنید.
– بازیهایی را هم امتحان کنید که با چشمان بسته چیزهای خوب مثل بستنی یا قلعه شنی کنار ساحل را تصور کند.
-هیچ دلیلی ندارد فرزندتان در تاریکی مطلق بخوابد، برای فرزندتان یک چراغ خواب تهیه کنید تا بتواند اشیای اطرافش را در تاریکی شب تشخیص دهد.